Onze werkwijze
Wij werken samen met ouders en het netwerk van het gezin aan een veilige opvoedsituatie. Wij zijn er het liefst maar voor even, maar als het nodig is blijven we langer. Totdat ouders de verantwoordelijkheid voor de kinderen weer volledig kunnen overnemen.
Onze jeugdbeschermers nemen de regie over de hulpverlening in een gezin. Dit noemen we casusregie jeugdbescherming. De jeugdbeschermer ondersteunt het gezin en zorgt voor samenhang in de hulp die het gezin krijgt. We willen de situatie thuis verbeteren en voorkomen dat de problemen erger worden. Waar dat kan zonder het verplichte karakter van een jeugdbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering. Belangrijke beslissingen binnen een dwang- en drangkader worden altijd in overleg met andere jeugdbeschermers genomen, daarbij is een gedragswetenschapper betrokken. Een gedragswetenschapper is net als de jeugdbeschermer geregistreerd bij het SKJ.
Hoe komen wij in beeld?
De regievoering van jeugdbescherming Rotterdam Rijnmond kan op verschillende manieren op gang komen. De twee meest voorkomende routes zijn:
- Is de eerder ingezette hulp in een gezin niet voldoende om de problemen te verhelpen? Dan kunnen professionals (zoals het wijkteam of Veilig Thuis) in de jeugdhulpverlening hun zorgen melden op het jeugdbeschermingsplein. Op het jeugdbeschermingsplein besluit een vast team van deskundigen welke vervolgstappen nodig zijn. Is dit een jeugdbeschermingstraject? Dan krijgen onze jeugdbeschermers de regie op de hulpverlening in het gezin. Dit noemen we ook wel het drangkader. Het kan voorkomen dat de Raad voor de Kinderbescherming tegelijk een opdracht krijgt een onderzoek te doen naar de opvoedsituatie.
- De (kinder)rechter legt een jeugdbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering op. Onze jeugdbeschermers voeren deze maatregelen uit. Dit noemen we het dwangkader.
We stellen een jeugdbeschermingsteam samen.
Het team bestaat naast de jeugdbeschermer uit het kind en de ouders, de hulpverlening uit het wijkteam en het (actieve) persoonlijke netwerk. We brengen in kaart welke professionele hulpverleners met welk doel betrokken zijn bij het gezin. Bijvoorbeeld het CJG, de politie, school, woningbouwcorporaties of andere instanties in de buurt. Als onze jeugdbeschermer dat nodig vindt, kan de samenstelling van het jeugdbeschermingsteam gedurende het traject wijzigen. Er kan sprake zijn van een onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming; dan neemt de raadsonderzoeker deel aan het jeugdbeschermingsteam. Het jeugdbeschermingsteam komt regelmatig bij elkaar.
We maken samen met het gezin een gezinsplan.
De jeugdbeschermer maakt met en voor het gezin een gezinsplan. In het gezinsplan staan doelstellingen en acties voor het gezin en het betrokken (professionele) netwerk. De focus ligt op de veiligheid en ontwikkeling van de kinderen – die moet verbeteren. Dat doen we door de problemen van het gezin in samenhang op te lossen. De ouders (en soms het kind zelf) bepalen mee wat er moet gebeuren zodat de situatie weer ‘goed genoeg’ is. Onze jeugdbeschermer schrijft het gezinsplan, en zorgt voor de afstemming met de betrokkenen. Het jeugdbeschermingsteam is verantwoordelijk voor de uitvoering van het gezinsplan.
In de jeugdwet staat genoemd dat elke gezin de mogelijkheid krijgt zelf een familiegroepsplan op te stellen, samen met familie, vrienden en anderen uit de sociale omgeving van de jongere. Daarom is de eerste bijeenkomst met het jeugdbeschermingsteam (de teamtafel) erop gericht om dit plan samen te maken. Op deze manier kan iedereen meedenken en helpen aan een oplossing.
We sluiten aan bij het ondersteuningsplan van het wijkteam.
Vaak is er door de ouders zelf al van alles geprobeerd om de problemen in het gezin op te lossen. We beginnen niet opnieuw, maar voegen in bij de hulp die al in het gezin is gestart. We kennen de gebieden waar we werken en de organisaties die daar actief zijn, en maken daar gebruik van. We onderzoeken samen met ouders en hulpverleners wat de toegevoegde waarde van het jeugdbeschermingskader kan zijn.
We zoeken naar hulp in het netwerk van het gezin.
De jeugdbeschermer brengt vanaf de start van het traject het netwerk van het gezin in kaart, omdat we weten dat een netwerk belangrijk is om problemen in een gezin op te lossen. Samen met het gezin kijken we wie in het netwerk kan helpen bij het behalen van de doelen. Deze mensen worden daarna zo veel als nodig is betrokken bij de hulp aan het gezin.
We zoeken naar de sterke punten in het gezin.
We kijken niet alleen naar de zorgen, maar ook naar wat er goed gaat. Hoe kunnen we die sterke punten inzetten om de problemen in het gezin op te lossen? Door oplossingsgericht te werk te gaan (‘wanneer ging het wel goed? Wat heeft u nodig om het vol te houden?’) stimuleren we ouders om zelf de regie weer over te nemen.
We zijn er het liefst maar voor even.
Onze bemoeienis is zo kort als mogelijk en zo lang als noodzakelijk. Als de doelen zijn bereikt, zijn we niet langer nodig. De situatie thuis is goed genoeg. Het kind wordt niet langer ernstig bedreigd in zijn ontwikkeling. Ouders kunnen op eigen kracht verder, met hulp van het persoonlijke netwerk of professionele hulpverleners. Soms is het nodig de regie over te dragen aan het wijkteam.
Onze hulp is nooit vrijblijvend.
Als het gezin onvoldoende meewerkt of als er onvoldoende resultaten worden geboekt om de veiligheid van het kind te borgen en/of de ontwikkelingsbedreigingen te verminderen, zet de jeugdbeschermer een traject in gang naar een officiële jeugdbeschermingsmaatregel. De zorgen over de kinderen zijn zo serieus, dat het kan zijn dat er, in het belang van het kind, iets mòet gebeuren Dit noemen wij een drangmaatregel. Met als doel te voorkomen dat de problemen erger worden en de situatie thuis te verbeteren. We stimuleren het gezin zelf de problemen op te lossen. Lukt dit niet, dan kan de kinderrechter alsnog een jeugdbeschermingsmaatregel opleggen. Daar zijn wij volstrekt helder over.
Onze jeugdbeschermer maakt zich sterk voor de veiligheid en ontwikkeling van de kinderen. Dit doen we samen met het gezin, het sociale netwerk van het gezin en de professionele hulpverlening. De jeugdbeschermer:
- voert regie over de hulp aan het gezin en daarmee dus aan alle kinderen (ook de kinderen die geen jeugdbeschermingsmaatregel van de kinderrechter hebben).
- maakt duidelijke afspraken en ziet erop toe dat alle betrokkenen zich aan de afspraken houden.
- schakelt als het nodig is passende hulp in, coördineert deze hulp en maakt afspraken over het doel, de aard van de hulp en de terugkoppeling over de resultaten.
- volgt de voortgang van de hulpverlening. Als dat nodig is, stelt de jeugdbeschermer het gezinsplan jeugdbescherming bij, uiteraard in overleg met alle betrokkenen.
- legt het gezinsplan en de voortgang vast in ons cliënt-registratiesysteem.
De jeugdbeschermer kan:
- hulpverleners vragen zich tijdelijk terug te trekken uit een gezin. In de gezinnen waar wij werken is vaak sprake van problemen op allerlei fronten. Het gezin heeft te maken met verschillende hulpverleners, met eigen doelen en aanpakken. Om de drukte rondom een gezin te verminderen, is het soms beter het aantal hulpverleners dat in een gezin actief is (tijdelijk) te verminderen.
- de hulpverlening intensiveren. Als de jeugdbeschermer van mening is dat er meer of andere hulp nodig is, dan regelt de jeugdbeschermer deze hulp. De jeugdbeschermer gaat hierover in gesprek met het gezin en probeert het gezin hiervoor te motiveren. Als het gezin deze hulp niet ziet zitten, moet de jeugdbeschermer op basis van een risicotaxatie besluiten of er voldoende veiligheid is om van deze hulp af te zien, of dat er ingegrepen moet worden. Het kan betekenen dat er dwanghulpverlening moet komen.
